آیا گوش پاک کن واقعا وسیله مفیدی است؟

گوش ها اعضای حساسی هستند که کوچک ترین مشکلی در آن ها باعث بروز مشکلات جدی و حتی کاهش میزان شنوایی می شود.

گوش ها اعضای حساسی هستند که کوچک ترین مشکلی در آن ها باعث بروز مشکلات جدی و حتی کاهش میزان شنوایی می شود. ترشحات گوش یکی از مواردی است که خیلی از افراد با آن روبه رو هستند و برای تمیز کردن آن ها بیش ازحد اصرار می کنند و استفاده از گوش پاک کن موجب عفونت و بروز حساسیت می شوند. دکتر علی شیرازی، متخصص گوش، حلق و بینی نکات و اطلاعات کاملی درباره حفظ سلامت و پاکیزگی گوش ارائه می دهند.

● غضروف ها در معرض عفونت

بعضی از خانم ها قسمت غضروف گوش شان را نیز سوراخ می کنند، گاهی اوقات ممکن است در اثراین کار غضروف دچار عفونت شود چون غضروف عضو حساسی است و یک لایه نازک پوست روی آن را پوشانده که اگر عفونتی در آن رخ دهد می تواند مشکلات جدی را برای فرد به وجود آورد. اگر خانمی می خواهد این کار را انجام دهد باید بسیار مراقب باشد و این کار را با دقت و حفظ رعایت استریل انجام دهد.

● بدلیجات گوشی و حساسیت

به دنبال سوراخ کردن گوش بدلیجات زیادی هستند که حساسیت ایجاد می کنند ولی در میان آن ها طلای زرد یا سفید این طور نیستند و حساسیت ایجاد نمی کنند. اگر دراثر اشتباه فردی جسم خارجی را در گوشش فرو کند درصورتی که آن جسم به راحتی دیده می شود می توان آن را با دست خارج کرد ولی اگر جسم خارجی که وارد گوش شده را نتوان مشاهده کرد به هیچ عنوان نباید سعی کنید تا آن را بیرون بیاورید، در این شرایط فرد را به مرکز درمانی برسانید تا توسط پزشک متخصص این کار انجام شود و بدون این که به پرده گوش آسیب برسد جسم خارجی از آن بیرون آورده شود.

● برای سوراخ کردن گوش

لاله گوش از جمله نواحی بدن است که برای اتصال آویز و گوشواره مناسب است. سوراخ کردن گوش به مسئله فرهنگی ما برمی گردد برای مثال برخی از خانواده ها معتقدند این کار باید در سنین کودکی برای دختران انجام شود. اصولا از لحاظ سیر رشد، رشد لاله گوش حداکثر تا ۹ سالگی تمام می شود یعنی بعد از این سن اندازه لاله گوش تغییر نمی کند. بهتر است سوراخ کردن گوش بعد از ۶ سالگی انجام شود ولی اگر خانواده ها اصرار دارند تا زودتر این کار را انجام دهند ضرر چندانی برای کودک ندارد. در بعضی ازخانواده ها مرسوم است که گوش دختران را با روش های خانگی مانند استفاده از نخ و سوزن سوراخ می کنند، عمل سوراخ کردن گوش باید در شرایط بهداشتی و استریل انجام شود وگرنه فرد دچار عفونت می شود.

● وقتی ترشحات نشانه عفونت های جدی گوش هستند

ترشحات گوش می توانند در ناحیه خارجی، داخلی و در موارد استثنایی در گوش داخلی وجود داشته باشند. زمانی که گوش به دلایلی عفونت کند یا در مواردی در اثر ابتلای افراد به آلرژی، ترشحات واضح و بیش ازحدی را می توان در این ناحیه مشاهده کرد. عفونت های ویروسی و بیشتر از آن ها عفونت های باکتریال و میکروبی باعث بروز عفونت در جداره داخلی گوش می شوند و به صورت جرم غیرطبیعی از گوش بیرون می آیند.

● اگر گوش تان می خارد

ترشحات که در اثر عفونت های مختلف ایجاد می شوند می توانند به صورت مایع شفاف، خونابه یا چرکی باشند و گاهی نیز به صورت چرک و خون از گوش خارج شوند. با توجه به نوع عفونت و حالت آن که ذکر شد با توجه به تشخیص پزشک ممکن است در اثر علت خاصی ایجاد شده باشد. خارش، احساس درد، تورم و کاهش شنوایی از مهم ترین علائم ابتلا به عفونت میکروبی گوش است.

● زنگ خطر؛ خونریزی گوش

بیماری که با ترشحات چرکی به پزشک مراجعه می کند ممکن است در اثر آسیب جدی به گوش مانند وارد شدن و نفوذ جسم خارجی و خراش خوردن آن یا وارد شدن ضربه، دچار پارگی پرده گوش شده باشد که از عواقب آن خونریزی و درد شدید در این ناحیه است. در مواردی نیز ممکن است به سر بیمار در تصادف یا سانحه ای ضربه شدیدی وارد شود و عارضه ای مانند شکستگی جمجمه اتفاق بیفتد که به دنبال آن خونریزی از گوش یا بینی رخ دهد، با این حال عمده ترشحات غیرعادی مربوط به ترشحات چرکی است که به دنبال عفونت در گوش خارجی یا میانی ایجاد می شوند و در کودکان شایع تر است.

● در آب سالم شنا کنید

بعضی از کارها باعث بروز عفونت در افراد می شود، مثلا ورود آب آلوده و رطوبت، محیط مساعدی را برای رشد میکروب ها و به ویژه قارچ ها در گوش ایجاد می کند و گوش دچار عفونت می شود. افرادی که دچار بیماری های خاص مانند آلرژی، اگزما و بیماری های پوستی هستند بیشتر در معرض این ناراحتی ها قرار می گیرند. نخستین علائم خارش، التهاب، تحریک پذیری و درد مجاری خارجی گوش است. اگر شدت این علامت ها افزایش یابد باید سریعا برای پیشگیری از شدت بیماری و درمان صحیح به پزشک مراجعه کرد.

● چرا این همه وسواس؟

بعضی افراد عادت دارند بعد از حمام از گوش پاک کن برای تمیزی گوش شان استفاده کنند، البته ضرری ندارد تا با این وسیله قسمت خارجی گوش را پاک کنید، ولی نباید وسواس بی دلیل به خرج دهید. این کار نه تنها به صورت عادت برای تان باقی می ماند بلکه مرتب داخل گوش تان احساس خارش خواهید کرد و به دنبال آن این کار را ادامه می دهید، در نتیجه پیگیری این عادت نادرست احتمال صدمه به مجرای گوش وجود دارد و حتی در مواردی نیز به پرده گوش آسیب می رسد. باید بدانید همانطور که تجمع جرم گوش باعث ناراحتی می شود کمبود یا نبود این ترشحات نیز مشکلات بیشتری را به دنبال دارد.

● گوش پاک کن ها و عوارض آن

گوش پاک کن وسیله ای است که برای تمیز کردن لاله گوش، استعمال برخی داروها، تمیز کردن آرایش دور چشم ها و مواردی از این قبیل استفاده می شود. ترشحات گوش به طور طبیعی به سمت بیرون حرکت می کند و نیازی نیست برای تمیز کردن گوش از گوش پاک کن استفاده کرد. وقتی به حمام می رویم تنها کافی است قسمت حفره ای شکل قسمت خارجی گوش را تمیز کنیم. از پاک کردن داخل گوش با کف صابون و انگشت پرهیز کنید چون چنین روش هایی برای تمیز کردن گوش نه تنها کمکی به بهداشت و نظافت گوش نمی کند بلکه باعث ناراحتی و اختلال در سیستم طبیعی این عضو می شود. وقتی ترشحات به طور طبیعی به سمت خارجی گوش حرکت می کنند دیگر نیازی نیست که آن ها را با وسیله دیگری از گوش خارج یا جسم خارجی را وارد گوش تان کنید.

● تنها یک قطره

توصیه می کنیم بعد از استحمام یا شنا فقط لاله گوش و قسمت خارجی آن را، آن هم بدون دستکاری مجرای داخلی گوش پاک کنید. شاید فکر کنید با استحمام مقدار زیادی آب وارد گوش تان می شود و برای سلامت آن ضرر دارد اما خوب است بدانید که مقدار آبی که بعد از حمام وارد گوش می شود یا خودبه خود از آن خارج شده یا در عرض چند دقیقه بخار می شود و چیز دیگری در گوش باقی نمی ماند، مگر آن هایی که در پرده گوش شان با مشکل مواجه هستند. چنین افرادی که در این ناحیه دچار ناراحتی هستند ممکن است بعد از مدتی با عفونت گوش مواجه شوند که استفاده از گوش پاک کن نیز راه حل مناسب برای شان نیست. افرادی که در ناحیه پرده گوش شان مشکل دارند باید مراقب باشند تا در هنگام استحمام یا شنا آب وارد گوش شان نشود.

● مادران بخوانند

مادران باید بدانند وقتی کودک شان را به حمام می برند آب داخل گوش به راحتی و به طور طبیعی از گوش خارج می شود. فکر نکنید اگر گوش تان خیس شد یعنی مقدار زیادی آب وارد آن شده، همان مقدار اندک آبی که وارد گوش می شود بعد از گذشت چند دقیقه بخار شده و از بین می رود بنابراین نباید حساسیت به خرج دهید.

● مراقب میکروب ها باشید

خانم ها باید مراقب باشند تا استفاده از گوش پاکن برای تمیزی داخلی گوش شان را بیش از حد تکرار نکنند به خصوص آن هایی که مصرند تا گوش شان را با صابون شست وشو دهند، با ادامه این کار حالت طبیعی پوست گوش از بین می رود و پوست خشک می شود، در نتیجه فرد مستعد ابتلا به بیماری های قارچی و میکروبی شده یا دچار حساسیت های پوستی مانند خارش می شود. پاک کردن مجرای گوش به وسیله گوش پاک کن، با حذف واکس یا همان ترشحات طبیعی که مجرای گوش را فرا گرفته تماس میکروب ها با پوست مجرای گوش را افزایش می دهند.

● مرهمی برای گوش های تان

اگر گوش دچار عفونت شود باید طی معاینه توجه داشت که در کدام قسمت اتفاق افتاده است. اگر منشا عفونت گوش خارجی باشد پزشک متخصص برای درمان از قطره های دارویی استفاده می کند. اگر منشا عفونت گوش بیمار به صورت حاد باشد معمولا از قطره استفاده نمی شود و به جای آن آنتی بیوتیک های خوراکی یا تلفیقی تجویز می شود ولی اگر عفونت مزمن در گوش میانی رخ دهد در شرایط خاصی با دقت از قطره استفاده می کنیم.این قطره ها عمدتا ۲نوع هستند: قطره های آنتی باکتریال یا آنتی بیوتیک و دسته دیگر قطره هایی که باعث کاهش تورم می شوند که در غالب این ها مقداری کرتون نیز وجود دارد البته این کرتون در آن حجمی نیست که برای سلامت بدن ضرر داشته باشد بنابراین این ۲ ترکیب به طور معمول در قطره ها استفاده می شود. باید بدانید که استفاده از چنین قطره هایی باید با تجویز پزشک صورت گرفته و تنها در مواقعی که لازم است مورد مصرف قرار گیرد.

● این ترشحات مفید

همان طور که گفتیم به طور معمول ما خودمان متوجه ترشحات گوش خارجی نمی شویم تا زمانی که بخواهیم گوش مان را تمیز کنیم که چربی در این ناحیه را احساس می کنیم. اگر ترشحات گوش زیاد شوند و به طور غیرطبیعی به حالت مایع یا نیمه جامد به سمت بیرون حرکت کنند به طوری که کاملا آن را احساس کنیم، نشان دهنده این است که مشکلی در این ناحیه وجود دارد، با این حال باید باز هم به این نکته اشاره کنیم که به طور طبیعی گوش ترشح زیادی که متوجه آن شویم را ندارد، مثلا اگر هنگام شست وشو مجرای بیرونی گوش چرب باشد در واقع همان ترشحات طبیعی گوش است ولی هرگونه جرم یا ماده مومی شکلی که موجب انسداد گوش، کاهش شنوایی یا هرگونه مشکل دیگر شود جزو ترشحات غیرطبیعی شمرده می شود و فرد باید برای معاینه و اقدامات لازم به پزشک مراجعه کند.

● گوش را تمیز کنیم یا نه؟

گوش به ۳ قسمت تقسیم می شود؛ گوش خارجی، میانی و داخلی. گوش میانی توسط پرده ای از گوش خارجی جدا می شود. آن چیزی که پزشک در زمانی که پرده گوش سالم است با معاینه مشاهده می کند همان گوش خارجی است. مجرای گوش خارجی توسط پوست پوشانده شده و به طور طبیعی ترشحاتی در این ناحیه ایجاد می شود که جداره داخلی گوش را چرب می کند، البته پوست این ناحیه و ترشحات چرب آن با قسمت های دیگر بدن تفاوت دارد.

باید بدانید این ماده چرب به سلامت پوست کمک می کند و در واقع از ترشحات طبیعی و ضروری بدن است که آلوده یا کثیف نیستند. ترشحات گوش خارجی به طور طبیعی و خودبه خود به سمت بیرون حرکت می کنند و از مجرای گوش خارج می شوند بنابراین زمانی که می خواهیم گوش مان را تمیز کنیم متوجه آن می شویم. وجود این جرم برای نرم نگهداشتن و حفظ سلامت مجرای گوش خارجی ضروری است.